Samen met Arena Consulting heeft Pro Facto een herhalingsmeting uitgevoerd van de gemeentelijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. Het doel van dit onderzoek, dat in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie is uitgevoerd, was inzicht te krijgen in het bewustzijn, de inzet van instrumenten en de samenwerking bij de gemeentelijk aanpak van georganiseerde criminaliteit in het algemeen en de ondersteunende rol van Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC's) in het bijzonder.

Uit de herhalingsmeting blijkt dat sprake is van een versterking van de bestuurlijke aanpak sinds 2009. Het bewustzijn van de mogelijke aanwezigheid van georganiseerde criminaliteit is sterk toegenomen en bij nagenoeg alle gemeenten aanwezig. Dat geldt ook voor de erkenning en het beleidsmatig vastleggen van de bestuurlijke rol bij de aanpak van georganiseerde criminaliteit. De organisatorische verankering laat een wisselend beeld zien. Vooral de kleinere gemeenten zijn organisatorisch kwetsbaar. De uitvoering van de bestuurlijke aanpak lijkt bij de helft van de gemeenten min of meer gemeengoed gelet op de feitelijke inzet van instrumenten. Inhoudelijk zijn vooral de aanpak van hennepteelt en handhavingsknelpunten sterk verankerd: dit zijn de thema's waarop gemeenten goed zicht hebben en waarvan gemeenten aangeven dat ze de grootste impact op de samenleving hebben. Over de vraag of de aanpak effectief is, lopen de meningen van de gemeenten uiteen. Als met de aanpak iets wordt bereikt, dan wordt meestal genoemd het voorkomen dat criminele activiteiten onbewust worden gefaciliteerd door de gemeente en dat verloedering wordt teruggedrongen. Het algemeen beeld is dat gemeenten die de aanpak van georganiseerde criminaliteit bestuurlijke en organisatorisch hebben verankerd en ook feitelijk instrumenten inzetten, de effectiviteit hoger inschatten dan andere gemeenten en het RIEC hoger waarderen. Het risico bestaat dat bij de afwezigheid van de prikkel de bestuurlijke aanpak structureel te maken en de organisatie daarop in te richten de aandacht verslapt, ambtelijk en bestuurlijk.

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft het rapport op 1 oktober 2013 aan de Tweede Kamer gestuurd en de TK geïnformeerd over de resultaten van de bestrijding van georganiseerde criminaliteit.

Klik hier om het rapport te downloaden.

Er zijn voor gemeenten diverse redenen en argumenten om externen in te huren. Doorgaans wordt daarbij het volgende onderscheid gehanteerd:

1. werkzaamheden op een bepaald taakgebied voor een bepaalde periode die derden onder dagelijkse aansturing van de gemeente verrichten (als waren zij ambtenaar);

2. opdrachten aan externe bureaus voor een vooraf afgesproken concrete taak of beoogd product op basis van een vooraf afgesproken bedrag.

Bij het eerste onderdeel gaat het dan vooral om inhuur van personeel wegens ziekte, openstaande vacatures, onderbezetting of piekdrukte. Het tweede onderdeel betreft vooral de inhuur van specialistische deskundigheid en onderzoeks- en adviesopdrachten. In opdracht van de rekenkamercommissies van Heerenveen en Opsterland wordt specifiek onderzoek gedaan naar het tweede onderdeel. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt: Voor welk type werkzaamheden en in welke omvang zijn in de periode 2010-2012 externen ingehuurd , in hoeverre is dit rechtmatig, doelmatig en doeltreffend ge-daan en in hoe vindt de sturing door de gemeenteraad plaats?

Per 1 januari 2009 werd in de gemeente Midden-Drenthe het openbaar primair onderwijs verzelfstandigd. Voorheen was vanaf 1 januari 2004 reeds een wijziging van de besturing ingezet doordat de gemeenteraad zijn bevoegdheden ter zake van het primair openbaar onderwijs delegeerde aan een bestuurscommissie ex artikel 83 Gemeentewet. Vanaf 2009 ging het primair openbaar onderwijs verder als zelfstandige stichting Openbaar Basis Onderwijs Midden-Drenthe (OBOMD). Op dit moment vallen elf openbare basisscholen onder deze stichting. Bijna 2.000 kinderen genieten er openbaar onderwijs, dat is bijna tweederde van alle kinderen in de gemeente die openbaar basisonderwijs volgen.

Pro Facto is de opdracht verleend onderzoek uit te voeren naar de relatie tussen de gemeenteraad en de stichting OBOMD. De hoofdvraag betreft de taakinvulling door de gemeenteraad als eindverantwoordelijke voor het openbaar onderwijs.

De gemeente Leiden heeft in 2012 aan 529 personen en instellingen subsidies verstrekt voor in totaal € 41 miljoen. De rekenkamercommissie Leiden is voornemens onderzoek uit te voeren naar de effectiviteit van subsidies. Het meten van de effectiviteit van subsidies is niet eenvoudigzo, zo blijkt onder meer uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer dat zich richtte op de effectiviteit van subsidiegelden. De hoofdconclusie uit dit rapport luidt dat subsidies over het algemeen gebrekkig op effectiviteit (kunnen) worden geëvalueerd, bijvoorbeeld omdat er geen toetsbare doelen en prestaties zijn afgesproken. In welk licht de verstrekte subsidie op effectiviteit moet worden beoordeeld is dan onbekend. Dit is ook één van de belangrijkste bevindingen uit een Omnibusonderzoek door de Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen, waarin de bevindingen van negentien onderzoeken van lokale rekenkamers over de effectiviteit van subsidies overkoepelend zijn geanalyseerd. Twee van deze negentien onderzoeken waren verricht door Pro Facto.

De rekenkamercommissie van Leiden wil voorkomen dat de bevindingen van een onderzoek over de effectiviteit van subsidies op voorhand in feite al vastliggen (omdat het niet onaannemelijk is dat de conclusies overeen zouden komen met de hiervoor geschetste rode lijn). De kern van het onderzoek bestaat vanuit deze optiek niet uit het vaststellen van de mate van effectiviteit en efficiency van het subsidiebeleid. Het onderzoek heeft tot doel te verkennen hoe het inzicht erin verbeterd en de effectiviteit ervan vergroot kan worden. Pro Facto gaat dit onderzoek uitvoeren.

De rekenkamercommissie van de gemeente Amersfoort laat door Pro Facto onderzoeken naar de mate waarin de huidige procedures en gehanteerde werkwijzen voor de afhandeling van klachten en bezwaren door de gemeente Amersfoort effectief zijn bij het voorkomen, achterhalen en afhandelen ervan. Daarbij zal speciale aandacht zijn voor informele afdoening en voor de meningen en oordelen van bezwaarmakers. Dat laatste gebeurt door middel van een digitale enquête.

Voor het realiseren van gemeentelijke doelstellingen dient een gemeente goed na te denken over de wijze waarop de uitvoering georganiseerd wordt. Vaak komt het voor dat voor de realisatie van doelen samenwerking nodig is met andere organisaties of dat overwogen kan worden om bepaalde taken buiten de eigen organisatie te plaatsen. Gemeenten hebben daardoor over het algemeen allerlei samenwerkingsverbanden die op verschillende manieren zijn vormgegeven. Ook bij de gemeente Groningen is dat het geval. De gemeente participeert bijvoorbeeld in diverse publieke en private rechtspersonen, heeft bepaalde taken verzelfstandigd en overweegt op sommige terreinen verzelfstandiging.

De rekenkamercommissie van de gemeente Groningen heeft zich de vraag gesteld of de gemeente kaders of randvoorwaarden heeft opgesteld wanneer zich de keuze voordoet om een nieuwe samenwerking aan te gaan. Belangrijk aspect daarbij is om meer te weten te komen over of de gemeente met de ingestelde verbonden partijen de daarbij gestelde doelen ook weet te realiseren en of deze doelen een koppeling hebben met de doelen in de programmabegroting.

De oorsprong van de Derde Merwedehaven in Dordrecht ligt in de jaren tachtig. Toen was er in de regio een gebrek aan stortruimte voor bedrijfsafval, baggerspecie en verontreinigde grond. Per 31 december 2012 is de afvalberging de de Derde Mewerdehave gesloten. De reden was dat de aanvoer van stortmateriaal verminderde en ook speelden de druk van de omgeving en jarenlange juridische procedures een rol. De gemeente, de provincie en de exploitant spraken af de voormalige haven om te vormen tot een parkachtig recreatiegebied.

De gemeenteraad van Dordrecht werd eind 2012 duidelijk dat de exploitant en het provinciale afvalbedrijf de afspraken over sluiting van de afvalstort anders uitleggen dan de gemeente Dordrecht doet. Volgens hen zijn er afspraken gemaakt over de beëindiging van de stortactiviteiten op de stortplaats, maar zijn andersoortige activiteiten op het voorterrein nog steeds mogelijk. Afvalstoffen kunnen daar naar hun overtuiging nog worden aangevoerd en opgeslagen. De gemeenteraad besloot op 18 december 2012 in een unanieme motie tot het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken rond de vaststellingsovereenkomst sluiting Derde Merwedehaven. Pro Facto heeft dit onderzoek uitgevoerd.

De rekenkamercommissie van de gemeente Urk wil meer inzicht hebben in de toepassing en de effectiviteit van dit duale instrumentarium binnen de gemeente. Daarbij wil de commissie dat wordt ingezoomd op het functioneren van een specifiek onderdeel van het duaal instrumentarium; de rekenkamercommissie. De rekenkamercommissie wenst inzicht te krijgen in de doorwerking en uitvoering van de aanbevelingen. De centrale onderzoeksvragen luiden als volgt: 1. Wat is de kwaliteit en bruikbaarheid van de aanbevelingen van de rekenkamer-commissie en in welke mate zijn ze overgenomen, opgevolgd en in de praktijk ge-bracht? 2. Wordt het duale instrumentarium op effectieve wijze toegepast?

De rekenkamercommissie van de gemeenten Hillegom, Noordwijkerhout en Lisse heeft besloten de vormgeving en uitvoering het subsidiebeleid van deze gemeenten tegen het licht te houden en daarbij specifiek te focussen op subsidies die gericht zijn op het ouderenbeleid. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt: Wat is de totale omvang van de subsidieverstrekkingen in de gemeenten Hille-gom, Noordwijkerhout en Lisse, zijn het beleid en de uitvoering rechtmatig, doelmatig en doeltreffend en hoe vindt de sturing door de gemeenteraden plaats?

De rekenkamercommissie van de gemeente Wormerland heeft besloten de vormgeving en uitvoering het subsidiebeleid van deze gemeente tegen het licht te houden. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Pro Facto. De centrale onderzoeksvraag luidt als volgt: Wat is de totale omvang van de subsidieverstrekkingen in 2011 in de gemeente Wormerland, zijn het beleid en de uitvoering rechtmatig, doelmatig en doeltref-fend en hoe vindt de sturing door de gemeenteraad plaats?