Wat is juridische kwaliteitszorg?

Juridische kwaliteit bij overheden en andere publieke organisaties betekent:

• dat de organisatie rechtmatig handelt: zich aan de wet, ongeschreven regels (zoals de algemene beginselen van behoorlijk bestuur) en rechtspraak houdt – het principe van de responsieve of dienende overheid die er is voor de samenleving, en daarmee de beschermende functie van het recht, wordt hierbij steeds belangrijker;
• dat de juridische processen, producten en diensten (zoals bezwaarafhandeling of vergunningverlening) voldoen aan de verwachtingen van de gebruikers/ontvangers daarvan: burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties, bestuurders, de volksvertegenwoordiging en/of medewerkers;
• dat juridische risico’s in beeld zijn, en dat de organisatie daar maatregelen op neemt; en dat de organisatie kansen benut door alert te zijn op ontwikkelingen die juridische gevolgen kunnen hebben, en hier strategisch mee om te gaan.

Juridische kwaliteitszorg gaat over de acties die een organisatie onderneemt om de juridische kwaliteit van de dienstverlening, processen en producten op peil te houden en te verbeteren. Het goed op orde hebben van de juridische kwaliteitszorg is belangrijk. Geen of slechte juridische kwaliteitszorg kan leiden tot juridische risico’s en nadelen, zoals meer juridische procedures, meer schade en kosten en minder tevreden burgers.

Onze aanpak

Juridische kwaliteitszorg gaat wat ons betreft om het bereiken van deze doelen:

• inzicht krijgen in de doelen die de organisatie zelf heeft gesteld voor juridische kwaliteit;
• inzicht krijgen in de inrichting van de juridische functie (welke juridische taken zijn er en hoe zijn die verdeeld);
• inzicht krijgen in de aansturing van de juridische functie (het besturingsconcept) en de verdeling van juridische taken en verantwoordelijkheden;
• inzicht krijgen in de juridische kwaliteit van (de processen, producten en diensten van) de organisatie;
• inzicht krijgen in risico’s die de organisatie loopt en hoe ze daarmee omgaat;
• bedenken van maatregelen om die risico’s te beheersen/verminderen;
• adviseren over de inrichting van de juridische functie in de organisatie (capaciteit, deskundigheid en verantwoordelijkheid).

Het uiteindelijke doel van dit alles is het bereiken en behouden van juridische kwaliteit, zoals hierboven beschreven.

Hier kunnen wij u bij helpen met een onderzoek (inclusief rekenkameronderzoek), of een adviestraject. Dat kan gaan over de hele organisatie, een deel van de organisatie en/of een bepaald onderwerp (zoals bezwaarbehandeling).

Bij juridische kwaliteitszorg hebben wij aandacht voor structuur, cultuur, proces en beleid. Daarbij is het versterken van juridisch risico- en kansenbewustzijn een belangrijk aandachtspunt en een voorwaarde voor het bereiken van de hiervoor genoemde doelen. Als medewerkers en bestuurders zich niet realiseren welke juridische gevolgen hun handelingen (kunnen) hebben, is er ook geen draagvlak voor juridische kwaliteitszorg en zal de organisatie daar niet structureel aan gaan werken.

Ervaring

Pro Facto heeft bijna 25 jaar ervaring met juridische kwaliteitszorg. Recent voerden we onderzoek naar de juridische kwaliteit uit voor onder andere de gemeenten Zutphen (2024), Zwartewaterland (2022), Midden-Drenthe (2020), Hengelo (2018) en Borger-Odoorn (2018).