Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het sociaal domein en hebben taken op het gebied van werk en inkomen, schuldhulpverlening, zorg, zelfredzaamheid, participatie, inburgering en jeugdhulp. Deze taken zijn neergelegd in een aantal wetten: de Participatiewet, de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015), de Jeugdwet, de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en de Wet inburgering 2021. Daarnaast hebben gemeenten taken op het gebied van passend onderwijs, leerlingenvervoer, leerplicht, vroegtijdig schoolverlaten en de (jeugd)gezondheidszorg. Het gedachtegoed van 'één gezin, één plan, één regisseur' wordt inmiddels praktisch toegepast en de samenwerking tussen gemeenten en andere organisaties is geïntensiveerd. De termen ‘melding’, ‘keukentafelgesprek’, ‘eigen kracht’ en ‘sociaal/wijkteam’ zijn ingeburgerd.

Pro Facto verricht voor rekenkamers onderzoek over het sociaal domein. Veel organisaties in het sociaal domein, zoals zorg- en welzijnsinstellingen, ontvangen gemeentelijke subsidies voor het uitvoeren van hun taken. Een vraag die daarbij dan steeds meer van belang is, is wat de effectiviteit is van de subsidies. Dezelfde vraag naar effectiviteit doet zich voor bij de wijkteams. Deze teams worden ingesteld om bepaalde maatschappelijke doelen te realiseren. Worden deze doelen behaald worden en in hoeverre werken de wijkteams werken?

Aanpak van zorgfraude
De aanpak van zorgfraude is ook interessant voor rekenkameronderzoek. Zorgfraude is een verzamelnaam voor diverse onwenselijk praktijken binnen het zorgdomein, waarbij doelbewust in strijd met de regels wordt gehandeld met het oog op eigen of andermans gewin. Denk bijvoorbeeld aan een zorgaanbieder die meer zorg declareert dan hij daadwerkelijk levert of helemaal geen zorg levert terwijl er wel voor wordt betaald. Zorgfraude is een vorm van ondermijning en krijgt steeds meer aandacht.

Sinds de decentralisaties in het sociaal domein in 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Jeugdwet, de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Zij zijn daarmee ook verantwoordelijk geworden voor het tegengaan van misbruik en oneigenlijk gebruik van de wet. Gemeenten spelen dus een belangrijke rol in de aanpak van zorgfraude.

Pro Facto onderzoekt voor rekenkamers welke waarborgen de gemeente in het beleid en de uitvoering heeft getroffen om het risico op zorgfraude tegen te gaan en op welke wijze de aanpak van zorgfraude kan worden versterkt.

Bekijk ook onze flyer over rekenkameronderzoek naar de aanpak van zorgfraude