Advies

Magere dienstverlening

Voldoen gemeenten aan de wettelijke eisen die op het gebied van dienstverlening worden gesteld? Vaak niet, zo blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur en de Rijksuniversiteit Groningen. Voor minister Pechtold, die sterk hecht aan een betere service van de overheid, zouden de resultaten aanleiding moeten zijn zich te bezinnen op zijn programma Andere Overheid.

De optelsom van prestaties brengt aan het licht dat geen enkele gemeente in de buurt komt van de maximaal haalbare score (61 punten). De meerderheid van de gemeenten zit hier ver onder. Koploper Urk haalt 49 punten. Maar zelfs de best presterende gemeente blijkt zijn burgers niet op alle fronten goed te bedienen. Zo zijn bijvoorbeeld in geen van de onderzochte gemeenten alle bestemmingsplannen actueel.

Veertig procent van de aangeschreven gemeenten werkten mee aan het onderzoek. Dat zij zich bloot durfden geven, met als risico dat slechte prestaties aan het licht kwamen, getuigt van moed. Dat zestig procent van de gemeenten in de steekproef het vragenformulier niet retourneerde, laat echter zien dat de bereidheid van gemeenten om zich de maat de laten nemen gering is.

Een van de pijlers van het ambitieuze kabinetsprogramma Andere Overheid is de dienstverlening. Op dit punt moet de overheid volgens verantwoordelijk minister Pechtold ‘hoogwaardige prestaties’ gaan leveren. Het onderzoek in Binnenlands Bestuur toont aan dat dat meer inhoudt dan producten aanbieden via internet en het met een kwart verminderen van de administratieve lasten. Dit wordt nog eens bevestigd in het onlangs verschenen jaarverslag van de Nationale Ombudsman. Overheden blijken nog altijd op veel terreinen - bijvoorbeeld bij de verstrekking van uitkeringen of het beslissen op bezwaarschriften - de wettelijke beslistermijnen te overschrijden. Andere Overheid is gedoemd tot mislukken als rijk, gemeente en provincie er maar niet in slagen zich aan hun eigen kwaliteitseisen te houden.

Enorm verschil in kwaliteit gemeentelijke dienstverlening

Wat betreft dienstverlening aan de burgers heeft slechts een kopgroep van gemeenten zijn zaken voor elkaar. Dat is de uitkomst van het eerste grootschalige onderzoek naar de kwaliteit van de dienstverlening door gemeenten.

Binnenlands Bestuur, de Rijksuniversiteit Groningen en onderzoeksbureau Pro Facto, dat het onderzoek eind vorig jaar uitvoerde, namen het initiatief voor het vergelijkend onderzoek. Veertig gemeenten waren bereid volledige openheid van zaken te geven.

De beste resultaten boekten Urk, Alphen aan den Rijn, Utrecht, Assen, Tynaarlo en Zoetermeer. Dit zijn gemeenten die hun regelgeving op orde hebben, burgers binnen wettelijke termijnen helpen, de wet handhaven, de rechtsbescherming van de burgers op peil houden en besluiten juridisch goed onderbouwen. Maar over het algemeen worden burgers niet zo goed bediend. En de onderzoekers sluiten niet uit dat niet deelnemende gemeenten nog slechter zouden scoren.

Op sommige terreinen schieten de meeste gemeenten ernstig tekort. Slechts één op de vijf kent het fenomeen contractenbank, waarin alle afgesloten contracten bewaard worden. Verder is het digitaliseren van bestemmingsplannen slecht ontwikkeld. In driekwart van de gemeenten is minder dan een kwart van de plannen via internet voor burgers beschikbaar. En hoewel de verplichting bestaat om bestemmingsplannen ouder dan tien jaar te actualiseren, blijkt geen enkele gemeente dit waar te kunnen maken.

Welkom op de website van Pro Facto BV. Pro Facto is een bureau voor praktijkgericht bestuurskundig onderzoek en juridisch advies ten behoeve van de overheid. Pro Facto maakt deel uit de van de houdstermaatschappij van de Rijksuniversiteit Groningen.

Bij onze werkzaamheden maken wij regelmatig gebruik van diverse specifieke expertise, disciplines en vakgroepen binnen de universiteit. Hierbij kan gedacht worden aan rechtseconomie, strafrecht, bestuursrecht, bestuurskunde, et cetera. Ons bureau heeft een profiel dat getypeerd kan worden als deskundig, onafhankelijk, betrouwbaar, pragmatisch en betaalbaar.

De medewerkers van Pro Facto zijn deskundig en hebben ruime ervaring op de volgende (rechts)gebieden:

• Sociaal domein (o.a. Jeugdwet, Participatiewet, Wet maatschappelijke ondersteuning)
• Omgevingsrecht en -wet
• Handhavingsrecht
• Gemeente- en provincierecht
• Wet open overheid
• Gegevensbeschermingsrecht
• Algemeen bestuursrecht incl. subsidierecht
• Gezondheidsrecht

Onze adviseurs beschikken niet alleen in ruime mate over de inhoudelijke expertise om juridisch correct te adviseren, zij hebben eveneens de vaardigheden om deze adviezen goed over te brengen aan collegae en het bestuur. Ze zijn proactief en omgevingsbewust en begrijpen dat ambtelijke overwegingen en belangen niet altijd samenvallen met die van bestuurders en politici. Ze beschikken over politiek-bestuurlijke sensitiviteit, hebben een antenne voor het opereren in een dergelijke complexe omgeving en zijn zich bewust van het krachtenveld waarin zij werken, de rolverdeling tussen de verschillende actoren en hebben inzicht in zowel de inhoud van beleid als het proces van beleidsvorming.

Deze inhoudelijke kennis en daarmee samenhangende adviesvaardigheden bieden we op onder meer de volgende manieren aan:

Advisering in het sociale domein

Behandeling bezwaarschriften

Gezondheidsrecht

Juridische kwaliteitszorg

Juridische coach

Juridische helpdesk

Personele juridische diensten

Procesvertegenwoordiging

Wet open overheid

Klik op de rode titels voor meer informatie.

Veel van de bovenstaande diensten kunnen ook op locatie in de vorm van detachering plaatsvinden.

Het voeren van het secretariaat van onafhankelijke bezwaarschriftcommissies is een van de kernproducten van Pro Facto. Hiervoor kan zowel incidenteel (bij een specifiek bezwaarschrift), tijdelijk (bijvoorbeeld voor het tijdelijk opvangen van onderbezetting of het verwerken van achterstanden bij overheden) als structureel een beroep op Pro Facto worden gedaan. Deze ondersteuning kan ook ter plaatse in de vorm van detachering plaatsvinden. Onze adviseurs hebben op de verschillende deelterreinen van het bestuursrecht bijzondere expertise opgedaan. Ook functiewaarderingszaken worden door Pro Facto behandeld.

Pro Facto ondersteunt of ondersteunde de bezwarencommisies van de volgende organisaties incidenteel, tijdelijk of structureel bij de afhandeling van bezwaarschriften (algemene kamer, sociale kamer, personele kamer, Fuwa-zaken en/of natuurbeschermingszaken):

Gemeenten
Bedum, Borger-Odoorn, Coevorden, De Fryske Marren, vm. Delfzijl, Eemsdelta, Groningen, vm. Grootegast, vm. Haren, Heerenveen, Hogeland, Hoogeveen, vm. Hoogezand-Sappemeer, vm. Loppesum, vm. De Marne, vm. Menameradiel, Midden-Groningen, Midden-Drenthe, Noordenveld, Ommen, Pekela, Súdwest-Fryslân, vm. Ten Boer, Terschelling, Tynaarlo, Veendam, Vijfheerenlanden, Weststellingwerf, Winsum, vm. De Wolden, vm. Zuidhorn, intergemeentelijke sociale dienst Noardwest Fryslân.

Provincies
Drenthe, Fryslân, Groningen, Limburg

Gemeenteschappelijke Regeling
Bedrijf voor Werk en Re-integratie in Hoogezand-Sappemeer

Scholen
Dr. Nassaucollege, Piter Jelles, Openbaar Onderwijs Groep Groningen (O2G2), Onderwijsgroep Zuidwest-Drenthe

Politie
Interregionale bezwaarcommissie van de politiekorpsen Groningen, Drenthe en Friesland

Overige
Rijkswaterstaat, Wetterskip Fryslân, SNN.

Voor meer informatie over de behandeling van bezwaarschriften door Pro Facto kunt u contact opnemen met Christine Veen.

Heinrich Winter, directeur van Pro Facto, was mede-auteur van de in opdracht van het ministerie van BZK geschreven handreiking Professioneel behandelen van bezwaarschriften. Handleiding voor het oplossingsgericht behandelen van bezwaarschriften (2014). Klik hier om deze handleiding. U kunt contact opnemen met Heinrich Winter voor meer informatie over de professionele behandeling van bezwaarschriften of voor ondersteuning bij de implementatie van dit concept binnen uw organisatie.

Al langere tijd is er sprake van het ontstaan van een algemeen maatschappelijk en politiek bewustzijn dat handhaving een wezenlijk onderdeel van goed bestuur is. De urgentie van het vraagstuk is de afgelopen jaren verder onderstreept door enkele calamiteiten (de vuurwerkramp in Enschede, de cafébrand in Volendam, het parkeerdek in Tiel, balkons in Maastricht) die de aandacht nogmaals hebben gevestigd op de aanwezigheid van een handhavingstekort in ons land.

Concreet advies
Pro Facto biedt ondersteuning bij handhaving in concrete gevallen. Deze ondersteuning kan bestaan uit het adviseren in een te volgen werkwijze, het geven van een second opinion, het opstellen van handhavingsbrieven voor het bestuursorgaan en/of het opstellen van beroepsschriften.

Ontwikkelen handhavingsbeleid
Pro Facto ondersteunt gemeenten en provincies bij het ontwikkelen van een integraal gemeentelijk handhavingsbeleid. Daarbij wordt de huidige situatie in kaart gebracht en afgezet tegen de gewenste organisatie. Op basis van een prioriteitstelling wordt berekend welke gevolgen het handhavingsbeleid heeft voor de capaciteit (formatieplaatsen) en organisatie.

Ontwikkeling handhavingstrategie
Op het terrein van het omgevingsrecht heeft Pro Facto ruime ervaring op het terrein van handhavings- en nalevingsstrategieën, zowel in het evalueren als in het ontwerpen ervan. Hierbij kan gedacht worden aan integrale nalevingsstrategiën, waarbij zowel aandacht wordt besteed aan het milieu als aan ruimtelijke ordening en bouwregelgeving. De Wabo is hierbij uiteraard een factor van belang. De effectiviteit van bestuursrechtelijke en strafrechtelijke handhaving is voor ons een belangrijk uitgangspunt in handhavings- en nalevingstrategieën. Voor het ministerie van Justitie hebben we over dit onderwerp diepgaand onderzoek verrricht. Dit heeft geleid tot een praktisch stroomschema die in concrete gevallen gebruikt kan worden bij de vraag welk instrumentarium in welk geval toegepast zou moeten worden. Deze handreiking heeft volop navolging gekregen in de praktijk, onder meer in de door Pro Facto ontwikkelde handhavingsstrategie van de provincie Noord-Brabant. Zie hier voor meer informatie daarover.

De medewerkers van Pro Facto zijn deskundig op de volgende (rechts)gebieden en hebben ruime ervaring met de daarbij genoemde rechtspositionele en functiewaarderingsregelingen en functiewaarderingssystemen.

• Ambtenarenrecht: CAR/UWO, gemeentelijke rechtspositieregelingen (zoals Verordening Bezwaren rechtspositie, regelingen voor de brandweer en de BABS, regeling keuzemodel arbeidsvoorwaarden), CAO Primair Onderwijs en CAO Voortgezet Onderwijs, Besluit ziekte en arbeidsongeschiktheid voor onderwijspersoneel (relevant voor openbaar onderwijs dat onderdeel is van de gemeente)
• Functiebeschrijving en -waardering: Fuwasys, HR21

De medewerkers van Pro Facto zijn bij uitstek bekwaam en ervaren om gedurende alle fasen van het proces werkzaamheden te verrichten, van het voortraject, advisering, de besluitvormingsfase tot het rechtsbeschermingstraject.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Chantal Ridderbos-Hovingh.