De gemeente Dordrecht kan de aanpak van ondermijning verbeteren door meer informatie te verzamelen, meetbare doelen te stellen en medewerkers van de gemeente bewuster te maken van ondermijning. Daarmee wordt onder meer duidelijk welke resultaten de aanpak heeft. Die conclusie trekt de Rekenkamer Dordrecht na onderzoek naar ondermijnende criminaliteit in Dordrecht, uitgevoerd door Pro Facto. Lees hier het rapport en de samenvatting. Op 3 juni 2025 presenteerde onderzoeker Joachim Bekkering samen met de voorzitter van de rekenkamer het onderzoek aan de gemeenteraad; kijk hier de vergadering terug.
Ondermijning
Ondermijning betekent dat activiteiten van criminelen uit de onderwereld zich vermengen met activiteiten in de bovenwereld van bedrijven, overheid en inwoners. Criminelen gebruiken bijvoorbeeld legale bedrijven voor drugshandel of om geld wit te wassen. Andere voorbeelden van ondermijning zijn mensenhandel en fraude.
Het onderzoek
Voor de Rekenkamer Dordrecht onderzochten we de grootte en ernst van ondermijnende criminaliteit in Dordrecht. Ook keken we hoe effectief het beleid en de uitvoering van de aanpak van ondermijning zijn, en hoe de gemeenteraad dit controleert. Joachim Bekkering, Nicolette Woestenburg en Tinka Floor hebben het onderzoek uitgevoerd.
Ervaring en kennis beschikbaar
Uit het onderzoek blijkt dat de aanpak van ondermijning door de gemeente op veel onderdelen goed verloopt. Zo heeft het 'kernteam ondermijning' genoeg kennis en ervaring om de aanpak uit te voeren. Ook zijn de prioriteiten, taken en activiteiten van medewerkers duidelijk.
Dordrecht is positief voorbeeld in de aanpak van ondermijning
Dordrecht werkt samen met organisaties en mensen als de politie, het Openbaar Ministerie, de Sociale Dienst Drechtsteden, woningcorporaties en jongerenwerkers. Hiermee onderscheidt Dordrecht zich positief van veel andere gemeenten. De samenwerking vergroot de kans op concrete resultaten.
Ook goed in vergelijking met andere gemeenten, is dat Dordrecht duidelijke actiepunten heeft voor de aanpak van ondermijning. Zo besteedt de gemeente aandacht aan de vraag hoe inwoners en ondernemers bij kunnen dragen aan de gemeentelijke ondermijningsaanpak. Verder onderscheidt Dordrecht zich positief doordat het sessies houdt voor medewerkers van de gemeente om bewustwording over ondermijning te vergroten.
Verbeteren met meetbare doelen
De gemeente kan de aanpak verder verbeteren door concrete, meetbare doelen te stellen: wat willen we precies bereiken en wanneer? Nu is nog lastig te meten of de aanpak effect heeft en bijdraagt aan vermindering van ondermijning. Meten is wel een lastig punt. Ondermijning is namelijk per definitie ongrijpbaar, doordat criminelen hun illegale activiteiten verbergen.
Ogen en oren helpen aan extra informatie
Het signaleren en melden van ondermijning in de wijk door professionals van de gemeente gebeurt nog te weinig. Meer ‘ogen en oren’ in de wijken zijn nodig om extra informatie te verzamelen. Ook herkennen medewerkers van de gemeente signalen van ondermijning nog niet goed genoeg, ondanks steeds grotere bewustwording.
Rol van de gemeenteraad
De gemeenteraad heeft weinig kaders gesteld (richting, doelen en prioriteiten gegeven) voor de aanpak van ondermijning en controleert de aanpak van dit onderwerp niet. Een deel van de raad blijkt wel behoefte te hebben aan meer informatie. Om de controlerende rol van de gemeenteraad goed te kunnen uitvoeren, is het nodig om goed geïnformeerd te worden.
Adviezen: Informatie, budget, meetbare doelen en bewustwording.
De Rekenkamer Dordrecht adviseert de gemeenteraad daarom om in gesprek te gaan met de burgemeester over de behoefte aan informatie over de aanpak van ondermijning. 'Overweeg daarnaast om budget beschikbaar te stellen om verdere verbeteringen door te voeren. Stel meetbare doelen vast om de effectiviteit van de aanpak te meten en om duidelijke prioriteiten te stellen. Op die manier is ook beter te beoordelen of het beschikbare budget voor de ondermijningsaanpak doelmatig wordt besteed.' Tot slot adviseert de Rekenkamer Dordrecht om nieuwe medewerkers van de gemeente signalen van ondermijning te leren herkennen.
Het college van burgemeester en wethouders laat in een reactie op het onderzoek weten de resultaten te herkennen en de adviezen samen met de gemeenteraad een vervolg te geven.
