Een groot aantal wetten reguleert de gezondheidszorg. Zo is er wetgeving die de beroepsuitoefening reguleert – de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg – en wetgeving die de rechten en plichten van cliënten vastlegt – de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst. Financiering van zorg wordt geregeld in de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet. En in de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg is onder andere vastgelegd wat goede zorg precies inhoudt.
Pro Facto heeft een groot aantal wetsevaluaties in de zorg uitgevoerd, meestal in opdracht van ZonMw. In de evaluaties werken we samen met andere onderzoeksbureaus en universiteiten, zodat een multidisciplinair onderzoeksteam ontstaat. In de evaluaties staat de algemene werking van de wet en de effectiviteit van de wet centraal. Bereikt de wet zijn doelstellingen? Welke (neven)effecten zijn er? Deze vragen worden beantwoord door onder andere juridische analyse van de totstandkoming van de wetgeving en de laatste ontwikkelingen en door te spreken met een groot aantal stakeholders. Ook interviewen we patiënten om te onderzoeken welke gevolgen zij zien van de wetgeving in hun behandeling. Ten slotte zetten we bij sommige evaluaties ook een enquête uit of doen we casestudies.
Door evaluatie van wetgeving kan een bijdrage worden geleverd aan het verbeteren van de kwaliteit van regelgeving binnen de gezondheidszorg. Met een evaluatie kan worden gekeken hoe de uitwerking van de regels in de praktijk is. Aan de hand daarvan kan worden aangegeven welke aanpassingen noodzakelijk zijn, zodat de wetgeving toegespitst blijft op toekomstige behoeften. Soms blijken de veronderstellingen die wetgever had bij het maken van de wet ingehaald door maatschappelijke ontwikkelingen. Advies aan de wetgever is dan om de instrumenten die de wet biedt opnieuw te bekijken in het licht van deze maatschappelijke ontwikkelingen en de oorspronkelijke doelstellingen. Maar de aanbevelingen zijn niet alleen op de wetgever gericht. Ook aan zorgaanbieders, beroepsorganisaties en de Inspectie kunnen aanbevelingen gericht zijn.
Pro Facto evalueerde ook wetgeving waar ethische vraagstukken een grote rol spelen. Het gaat onder meer om de Wet afbreking zwangerschap, de Embryowet en de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (Wdkb). In deze evaluaties wordt ook met ethici samengewerkt.
