Voor de uitvoering van hun taken maken verschillende partijen in de migratieketen gebruik van biometrische gegevens, specifiek van gezichtsopnamen (pasfoto’s) en vingerafdrukken. De wettelijke grondslag voor dit gebruik ligt deels in Europese regelingen, en deels in de Wet biometrie in de vreemdelingenketen (Wbvk). Pro Facto evalueert voor de derde keer deze Wbvk in opdracht van het WODC. De hoofdvraag hierin is welke bijdrage de wet levert aan de werking van de Vreemdelingenwet 2000. Met andere woorden: in hoeverre is deze wet nuttig en noodzakelijk bij de uitvoering van processen in de migratieketen?
Een belangrijk argument om de Wbvk door te voeren was dat hierdoor onregelmatigheden ten aanzien van identiteit (en mogelijk fraude) beter konden worden opgespoord en afgehandeld. Bij de twee eerdere evaluaties hebben we geconstateerd dat voor deze toegevoegde waarde niet voldoende gegevens beschikbaar waren om dit verwachte effect aan te tonen. Vóór de inwerkingtreding van de wet is nooit gemeten hoe groot dit probleem kon zijn, maar ook na inwerkingtreding is de registratie van deze onregelmatigheden versnipperd, grofmazig en mogelijk incompleet gebleken. Daarom is er dus geen kwantitatief beeld van hoe veel onregelmatigheden worden opgespoord, bestreden of voorkomen dankzij deze wet.
Tegelijkertijd verklaren alle partners in de migratieketen dat de Wbvk van groot belang is voor doelmatige uitvoering van verschillende processen. Omdat de Tweede Kamer deze verklaringen onvoldoende achtte om de wet voor onbepaalde tijd te verlengen, is nogmaals besloten een horizonbepaling op te nemen. Dit betekent dat de wet tot 1 maart 2026 in werking blijft, tenzij deze daarvoor nog wordt verlengd. Met de komende evaluatie zal moeten blijken of er voldoende grond is, ook op basis van cijfermateriaal, om deze verlenging te rechtvaardigen. Hiervoor zullen we onder meer kwantitatieve gegevens verzamelen en analyseren en gesprekken voeren met relevante partijen in de migratieketen.
Pro Facto voert het onderzoek uit in samenwerking met mr. dr. Viola Bex van de Universiteit Utrecht. Het onderzoek heeft een verwachte looptijd tot medio april 2024.