Handhaving van wet- en regelgeving (zoals gemeentelijke verordeningen, bestemmings-plannen en regels die zijn verbonden aan vergunningen) is een belangrijk onderdeel van de taken van het gemeentebestuur. Idealiter worden deze regels spontaan nageleefd, in de praktijk zal echter nooit sprake zijn van volledig regelconform gedrag. Daarom dient er toezicht te worden gehouden op naleving van deze regels en – indien nodig – te worden gehandhaafd om regelnaleving af te dwingen. Onder handhaving kan elke actie worden verstaan die erop gericht is om de naleving van regels te bevorderen en te bewerkstelligen.
Bestuursorganen van de gemeente moeten toezicht houden op ongeveer 190 verschillende wetten en daarop gebaseerde regelingen. Dat maakt het onmogelijk om op alle gebieden hetzelfde niveau van handhaving te realiseren. Daarvoor zijn simpelweg te weinig tijd en middelen beschikbaar. Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. Daarbij dienen vragen te worden gesteld als: hoe houden we toezicht, wanneer doen dat, wanneer gaan we over tot handhaving als er een overtreding wordt geconstateerd en welke maatregel moet er dan getroffen worden? Het is verstandig en op sommige beleidsterreinen zelfs verplicht dat dergelijke zaken worden vastgelegd in plannen en beleid.
In opdracht van de rekenkamer West-Brabant gaat Pro Facto (in samenwerking met John Smits) onderzoek doen naar handhaving binnen de drie deelnemende gemeenten binnen de regio van de Rekenkamer, te weten Drimmelen, Etten-Leur en Geertruidenberg. Wat betreft de scope van het onderzoek richten we ons op twee domeinen van gemeentelijke handhaving, te weten het fysieke domein en het veiligheidsdomein. In dit onderzoek onderscheiden wij de volgende hoofdvraag:
Wat is het toezicht- en handhavingsbeleid van de gemeenten Geertruidenberg, gemeente Drimmelen en gemeente Etten-Leur, hoe wordt dit uitgevoerd en hoe vindt sturing door de gemeenteraden plaats?
Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden onderscheiden we drie onderzoeksthema’s.
- Beleid
- Uitvoering en organisatie
- Sturing door raad